Zawór trójdrożny – co to jest? Budowa i działanie

Zawór trójdrożny jest elementem, który wchodzi w skład centralnego ogrzewania w każdym domu. Ma on za zadanie chronić kocioł przed korozją i umożliwia korzystanie ze źródeł ciepła. Jednakowo właściciele domów jednorodzinnych, mieszkań czy budynków przemysłowych powinni wiedzieć, do czego służy oraz w jaki sposób działa.

Zawór trójdrożny – co to jest? Do czego służy?

Zawór trójdrożny jest obowiązkowym urządzeniem, jeśli chodzi o przepływ ciepła między instalacją a źródłem ciepła. Jest to bardzo ważny element, który ma za zadanie chronić źródło ciepła przed korozją oraz przegrzaniem. Znajduje się on w miejscu, gdzie czynnik zasila instalacje CO oraz ciepłą wodę. Dodatkowo w domach jednorodzinnych, gdzie mamy do czynienia z dwoma źródłami ciepła, czyli kotłem na paliwo oraz piec gazowy, taki zawór jest wprost konieczny. Po co jest nam potrzebny? Przede wszystkim wpływa on na naszą decyzję, którym urządzeniem chcemy ogrzewać grzejniki w domu, ogrzewanie podłogowe czy wodę.

W domach, w których posiadamy układ peryferyjny, zawór trójdrożny jest konieczny. Dzięki niemu mamy możliwość kontrolowania temperatury w grzejnikach. Dzięki niemu możemy także chronić przed poparzeniem ludzi i regulować temperaturę.

Budowa zaworu trójdrożnego

Jeśli chodzi o zawór trójdrożny, budowa nie jest skomplikowana, wygląda on trójnik w kształcie litery T. Każdy z trzech otworów pełni funkcję wlotów lub wylotów. Składa się on z trzpienia, zwierciadła i korpusu. Zazwyczaj wykonane są one z mosiądzu, stali nierdzewnej i innych wytrzymałych materiałów. Istnieją również różne rodzaje zwierciadeł:

• Zawory obrotowe – obraca się on o 90 lub 180 stopni. Zwierciadło położone jest w ten sposób, że pozwala ono na przepływ czynnika przez jedną dyszę. Działa on na zasadzie mieszadła, dzięki czemu ciecz może przepływać przed dwa pozostałe otwory.
• Zawory grzybkowe – w tym przypadku zwierciadło porusza się w ruchu liniowym i umożliwia mieszanie czynnika, które przez niego przepływa.

Zawór trójdrożny – umieścić przed czy za pompą?

Zawór trójdrożny montaż powinien być montowany zależnie od obiegu. Jeśli mowa o obiegach grzewczych CO, zawór ten powinien zostać zamontowany za pompą. Jeśli natomiast o obiegu ciepłej wody to zawór montujemy przed pompą. Zawór trójdrożny zasada działania jest ze względu na jego budowę bardzo prosty. Wyróżnia się kilka rodzajów napędów sterowania:

• Elektryczne
• Ręczne
• Pneumatyczne
• Hydrauliczne

Niezależnie od rodzaju, który zamontujemy, najważniejsze jest, by stosować i montować go wedle zaleceń producenta. To pozwoli nam na wieloletnie i bezproblemowe korzystanie z zaworu.

Zasada działania zaworu trójdrożnego – jak działa?

Nasuwa się pytanie, jaka jest zasada działania zaworu trójdrożnego, otóż wszystko zależy od rodzaju zaworu. Mowa o sterowaniu ręcznym lub automatycznym, czyli o działaniu tego termostatycznego z siłownikiem. Wszystkie urządzenia, które są bardziej zaawansowane, pozwolą nam regulować temperaturę wody w sposób automatyczny, tak by utrzymać ją w stałej temperaturze, niezależnie od warunków. Zależnie od tego, z jakim rodzajem zaworu trójdrożnego mamy do czynienia oraz od tego, jakie funkcję ma pełnić, wyróżniamy jego dwa rodzaje:

• Zawór mieszający — ma on funkcję ochronną, chroni on kotły przed niską temperaturą wody, która wraca z instalacji. Najczęściej montuje się go w kotłach małych rozmiarów na paliwo stałe i w większych piecach w dużych budynkach przemysłowych.
• Zawór przełączający — dzięki niemu obieg zostaje zasilony oraz umożliwia zmianę kierunku, którym przepływa woda w instalacji. Dzięki temu rodzajowi zaworu, mamy możliwość zasilać dwa różne odbiorniki, o różnych źródłach ciepła.

Jak zamontować zawór trójdrożny?

Najważniejszą rzeczą, o jakiej należy pamiętać, jest to, by absolutnie nie montować zaworu na rurach grzewczych. Nie powinno się tego robić, ponieważ naczynko ma funkcję pełnienia zabezpieczenia instalacji, w razie, gdy temperatura wody znacznie wzrośnie. Zawory tego rodzaju nie należy także montować na rurze do naczynka wzbiorczego. Nie każdy również zdaje sobie sprawę z tego, że miejsca zamontowania zaworu jest bardzo ważne, wiele osób zastanawia się, czy montowany powinien być przed czy za pompą. Bardzo duże znaczenie ma rodzaj instalacji:

• Obieg grzewczy – montujemy zawór za pompą
• Obieg ciepłej wody użytkowej — montujemy zawór przed pompą

Musimy mieć na uwadze, że nie należy tylko zamontować zawór, ale również go ustawić. Nie każdy natomiast wie, w jaki sposób to zrobić. W takiej sytuacji możemy zakupić automatyczny produkt z siłownikiem. Jeśli natomiast nie chcemy ponosić dodatkowych kosztów, możemy spróbować zrobić to w sposób ręczny, najprościej mówiąc, metodą prób i błędów. Nie zawsze jednak ten sposób jest odpowiedni, jeśli chodzi o zapewnienie odpowiedniej wydajności. Ustawienie zaworu zależy od nas samych, jednak najlepszą temperaturą będzie około 60 stopni.

Objawy uszkodzonego zaworu trójdrożnego

Bardzo ważne jest odpowiednie podłączenie zaworu trójdrożnego. Prawidłowa praca centralnego ogrzewania zależna jest od sprawnego zaworu trójdrożnego. Jeśli tak się nie dzieje, pojawiają się różne negatywne skutki, takie jak:

• Zawieszenie się zaworu
• Niska temperatura wody
• Ciepła rura do grzejnika, tylko w połowie

Być może okaże się, że konieczna będzie wymiana zaworu trójdrożnego na nowy. Wiele osób może być tym faktem wystraszona, ponieważ materiały plus praca mogą być wysokim kosztem. Cena takiego zaworu to około 600 zł, jednak najważniejsze jest, by był on sprawny i niezawodny. Być może jest to mały element, jednak jest także niezbędny. Najważniejsze jest stosowanie montaż według zleceń producenta oraz regularne czyszczenie go.

Oczywiste jest, że każda instalacje grzewcza powinna być nie tylko bezawaryjna, ale przede wszystkim wydajna i bezpieczna. Zawór trójdrożny jest bardzo ważnym elementem całej instalacji, który umożliwia transport ogrzanej wody. Dodatkowo nie tylko będziemy mogli cieszyć się z gorącej wody w kranach, ale również z ciepła w kaloryferach i ogrzewaniu podłogowym.