Cięcie jabłoni – jak i kiedy je przycinać? Praktyczny poradnik

Zabieg cięcia jabłoni jest bardzo ważny, ponieważ ma na celu utrzymanie całego drzewa w bardzo dobrej kondycji. Dzięki niemu korona zostanie odpowiednio rozkrzewiona, a plon będzie wysokiej jakości.

Odmiany jabłoni – jakie są?

W Polsce uprawia się wiele odmian polskich jabłek i aby zabieg cięcia był przeprowadzony prawidłowo, musimy wiedzieć jaka znajduje się w naszym sadzie i kiedy owoce są gotowe do zbioru. W przydomowych sadach najczęściej znajdziemy:

• Gala – jest to jabłko bardzo soczyste, posiada słodki smak, idealnie sprawdzi się podczas spożycia na surowo lub jako dodatek do sałatek
• Ligol – duże jabłka, soczyste, mają słodko – kwaskowaty smak i również nadają się do jedzenia na surowo i jako dodatek do sałatek
• Lobo – są średniej wielkości, soczyste i posiadają kwaskowato – słodki smak. Można jeść je na surowo, dodawać do deserów oraz idealnie sprawdzą się przy produkcji przetworów
• Gloster – mają słodko – kwaśny smak izoielonkawy miąższ, nadają się nie tylko do jedzenia na surowo, ale można oddawać je również do sałatek i ciast
• Szampion – posiadają słodki smak zbliżony do gruszki, można jeść je bezpośrednio lub przygotowywać z nich takie przetwory jak musy, dżemy, konfitury, przeciery oraz soki
• Antonówka – są lekko kwaskowatego smaku, można jeść na surowo lub wykonywać z niej soki, dżemy lub szarlotki
• Szara reneta – posiadają winny posmak, sprawdzą się jako suszone chipsy jabłkowe, a także podczas wykonywania szarlotki
• Cortland – są słodkie, posiadają wino – korzenny posmak. Można jeść na surowo i przygotowywać z nich przetwory
• Kosztela – bardzo kwaśne jabłka, które niestety podczas obtłuczenia szybko sinieją. Idealnie sprawdzą się do spożycia na surowo i jako dodatek do szarlotek oraz na przetwory
• Malinówka – jest to jabłko o intensywnym zapachu, posiada również posmak nuty truskawkowej i malinowej. Można wykorzystać je do jedzenia na surowo, na soki, do ciast oraz na suszenie
• Rubin – są to jabłka soczyste i słodkie, które idealnie nadają się na desery i do jedzenia na surowo
• Delikates – można wykorzystać je do wszystkiego, do jedzenia na surowo, do szarlotek oraz na konfitury
• Paulared –odmiana jabłek, które są twarde i najlepiej sprawdzą się do jedzenia na surowo
• Papierówka – zbiera się je w lipcu, łatwo się obijają, jednak nadają się do jedzenia na surowo, na kompoty, na szarlotki oraz na przetwory. Bardzo ważne jest, aby przetwarzać je możliwie jak najszybciej.
• Jonagold – nadają się nie tylko do jedzenia na surowo, ale również do pieczenia, smażenia, do sałatek, duszenia, gotowania, a co najdziwniejsze można je również zamrażać
• Golden delicious – posiadają wino – słodki smak, są bardzo soczyste
• Wilton’s star– sprawdzą się przy jedzeniu na surowo, przy gotowaniu i pieczeniu, można dodawać je do sałatek

Kiedy przycinać jabłonie?

Aby móc cieszyć się dużymi zbiorami należy przede wszystkim dbać o drzewa i krzewy. Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym, jeśli chodzi o jabłonie jest ich podcinanie. Zabieg można wykonywać zaraz po posadzeniu, w trakcie wzrostu oraz w momencie, gdy są one już stare. Aby przeprowadzić taki zabieg pielęgnacyjny należy wcześniej przygotować:

• Piłę łańcuchową
• Rękawice ogrodowe
• Sekator ogrodowy do grubych gałęzi
• Sekator ogrodowy do cienkich gałęzi

Cięcie jabłoni ma wpływ na jakość owoców, ponieważ jabłka muszą być wystawione na działanie promieni słonecznych, będą dzięki temu nie tylko słodsze, ale również lepiej wybarwione. Przycinanie jabłoni zależy od ogrodników, wykonywane jest zarówno w okresie letnim jak i zimowym. Niektórzy jednak decydują się na cięcie jabłoni w okresie jesiennym i wiosennym, mimo wszystko są to okresy wybierane dużo rzadziej.

Przycinanie jabłoni latem powinno wykonywać się na przełomie lipca i sierpnia. Jeśli natomiast chodzi o cięcie zimowe to bardzo ważne jest by nie wykonywać go wcześniej niż pod koniec lutego, gdyż niska temperatura najprawdopodobniej źle wpłynie na kondycję jabłoni. Jeśli chodzi o wiosenne cięcie jabłoni to należy pamiętać, że zabieg ten może ograniczyć wzrost drzewa w sezonie. Natomiast jesienne cięcie jabłoni wykonywane jest najczęściej w sadach towarowych za pomocą pił lub tarcz.

Jak przycinać jabłonie?

Aby przycinanie jabłoni przeprowadzić odpowiednio należy pamiętać o kilku ważnych zasadach:

• Gałęzie rosnące pod ostrym kątem należy usuwać, by nie zacieniały reszty korony
• Cięcia należy wykonywać w słoneczne dni
• Narzędzia do cięcia powinny być zdezynfekowane, aby nie roznosiły bakterii i chorób
• Rany po cięciach należy zabezpieczyć specjalną maścią
• Wszystkie porażone przez choroby i szkodniki pędy należy natychmiast usunąć.

Jeśli chodzi o metody cięcia mamy do wyboru dwie:

Cięcie jabłoni na klik – polega na przecięciu gałęzi dolnego piętra. Jeśli gałąź skracana jest pierwszy raz to należy uciąć tylko 1/3 długości. W kolejnych latach jednak możemy pozostawić już 4 pąki przyrostu a resztę wyciąć.

Cięcie jabłoni na czop – polega na usuwaniu grubych gałęzi i pozostawieniu ich dłuższego fragmentu. Im grubsza lub starsza jest gałąź, tym pozostawiony czop powinien być dłuższy. Jest to bardzo popularna metoda pielęgnacji jabłoni, ponieważ zapobiega ona przemarzaniu przewodnika, umożliwia ona gałęziom wybijanie nowych pędów oraz ogranicza choroby.

Przycinanie starych jabłoni – jak to robić?

Najczęściej stare jabłonie usuwa się, a w ich miejsce sadzi się nowe. Wiele osób jednak decyduje się na przycinanie starych drzew, ponieważ uważają, że są one bardziej odporne na choroby, odporniejsze na przymrozki i są przystosowane do miejscowych warunków. Stare drzewo również należy odpowiednio pielęgnować, konieczne jest jego przycinanie, aby usunąć obumarłe i uschłe gałęzie.

Jeśli chodzi obcinanie jabłoni zwłaszcza tej starej to konieczne jest, by pamiętać o przycięciu wierzchołka. Jeśli drzewo jest bardzo wysokie, można skrócić je nawet o 4 m. Kolejnym krokiem jest skracanie gałęzi, zarówno tych za długich jak i skrzyżowanych. Nie można zapomnieć także o usunięciu martwych gałązek, które nie wpływają dobrze na całe drzewo. Podczas formowania jabłoni najważniejsze jest, aby korona została prześwietlona, tak by miała ona mniejszą rozpiętość i luźniejsze zagęszczenie. Wydawać by się mogło, że przecinanie starych drzew jest łatwe, jednak w wcale tak nie jest, powinny robić te osoby doświadczone by nie uszkodzić drzewa.

Po zabiegu pielęgnacyjnym należy pamiętać o zabezpieczeniu ran, przez które najczęściej wnikają bakterie i choroby grzybowe. Warto jest wcześnie zakupić sobie specjalny preparat do smarowania lub po prostu użyć białej farby emulsyjnej, która zawiera w składzie 2% preparatu grzybobójczego.

Cięcie młodych jabłoni – jak to robić?

Jeśli chodzi o terminy cięcia jabłoni, zwłaszcza tej młodej to można wykonać je zaraz po posadzeniu. Taki zabieg ma na celu stworzenie równowagi pomiędzy korzeniami i częścią nadziemną, tak by mogły w przyszłości pobierać wodę i składniki pokarmowe z gleby i pobudzić pąki do rozwoju. Kolejnym celem cięcia młodego drzewka jest nadanie mu odpowiedniego kształtu korony, nie powinna być ona zbytnio zagęszczona, a pień powinien posiadać odpowiednią wysokość. Aby cięcie zostało przeprowadzone prawidłowo konieczne jest ustalenie wcześniej, ile posiada ono wytworzonych pędów i w jakim wieku jest. Jeśli drzewko jest jednoroczne to przycinamy je na wysokość około 100 cm nad ziemią. W sytuacji, gdy jest ona bardziej rozgałęzione to konieczny jest usunięcie z niego wszystkich pędów, który wyrastają poniżej 50 cm od ziemi. Jeśli natomiast drzewko ma już co najmniej 2 lata to najprawdopodobniej zostało ono już wstępnie uformowane w szkółce, w której je kupiliśmy. W takiej sytuacji wystarczy skrócić pędy boczne o 1/3 lub 1/2, nie zapominając o przewodniku.

Cięcie jabłoni zimą

Jest to najpopularniejszy czas do cięcie jabłoni. Należy wykonać ją w drugiej połowie lutego, gdy nie spodziewamy się już, że temperatura spadnie poniżej – 20 'C. Należy jednak pamiętać o zabezpieczeniu później wszystkich ran, które są bardziej wrażliwe na przymrozki. Niestety cięcie zimowe posiada jedną wadę, ponieważ zazwyczaj drzewa zostają pobudzone do wzrostu w okresie wiosennym, a nie jest to wskazane. W okresie zimowym możemy również wykonać cięcia pielęgnacyjne, czyli usunąć wszystkie porażone chorobami i szkodnikami gałęzie.

Przycinanie jabłoni jesienią

Cięcie jabłoni w okresie jesiennym praktykuje się bardzo rzadko. Jeśli już, to zabieg ten wykonywany jest zaraz po zbiorze, w momencie, gdy liście jeszcze nie opadną. Zabieg ten pozwala ograniczyć wzrost drzewa w kolejnym sezonie. Cięcia w tym okresie najczęściej wykonywane są w sadach towarowych za pomocą maszyn takich jak piła, tarcza lub listwy tnące.

Cięcie jabłoni latem

Jest to najpopularniejszy termin przycinania jabłoni, należy wykonać je miesiąc przed planowanym zbiorem zależnie od odmiany jaką posiadamy w swoim sadzie. Nie należy ciąć drzewa wcześniej, ponieważ najprawdopodobniej doprowadzi to do ponownego wzrostu drzewa i zostanie ono narażone na przemarznięcie w okresie zimowym. Letnie cięcie jabłoni polega zazwyczaj na usuwaniu jednorocznych, długich przyrostów które zwane są z wilkami. Dzięki takiemu zabiegowi do owoców dociera więcej światła i będą one nie tylko większe, ale również smaczniejsze.

Cięcie jabłoni wiosną

Koniecznie należy pamiętać, że zabieg cięcia jabłoni w okresie wiosennym najprawdopodobniej ograniczy wzrost drzewa w sezonie. Jeśli decydujemy się na przycinanie na wiosnę to najprawdopodobniej nie potrafimy rozróżnić pąków kwiatowych od liściowych, w takiej sytuacji warto jest przeczekać i wykonać zabieg w okresie letnim.

Kiedy obcinać wilki na jabłoni?

Wilkami nazywane są silne pędy rosnące pionowo w górę, zazwyczaj w środku korony. Konieczne jest wycięcie tych najsilniejszych i pozostawienie słabszych o długości do 40 cm, które rosną w bok lub ukośnie. Dzięki temu korona zostanie przerzadzona i owoce będą miały więcej dostępu do promieni słonecznych. Najlepiej obcinać wilki na przełomie lipca i sierpnia, ponieważ wcześniejsze cięcie najprawdopodobniej będzie skutkowało koniecznością ponownego wykonania tego zabiegu, gdyż wilki mogą znów się rozwinąć.