Cięcie jeżyny – kiedy i jak to robić? Poradnik ogrodnika

Jeżyna inaczej ożyna lub ostrężyna, bardzo często porównywana do krzewu maliny posiada smaczne owoce, które posiadają wiele właściwości. Na świecie znajduje się ponad 300 odmian tej rośliny, wszystkie jednak są bardzo smaczne, zarówno te słodkie jak i kwaśne. Krzewy te potrzebują szczególnej pielęgnacji, ponieważ jest to roślina wieloletnia. Jeśli więc chcemy cieszyć się obfitym owocowaniem każdego roku, powinniśmy wiedzieć w jaki sposób ją przycinać, podlewać czy nawozić. 

Odmiany jeżyn – jakie są?

Jeżyna jest owocowym krzewem występującym w Europie, Ameryce Północnej i Azji. Istnieje ich ponad 300 odmian o przeróżnych przekrojach. Niektóre z nich mają miękkie pędy, inne natomiast twarde i sztywne. Długość takich pędów dochodzi nawet do 5 metrów.

Najpopularniejszymi a zarazem najczęściej występującymi jeżynami w naszych ogrodach są odmiany jeżyny bezkolcowej. Na przykład:

• Jeżyna bezkolcowa Loch Ness – krzak silnie się rozrasta, a owoce są duże i smaczne
• Jeżyna bezkolcowa Jumbo – jest to odmiana wytrzymała owoce są miękkie, jednak duże
• Jeżyna bezkolcowa Navacho – roślina odporna na mrózn, posiada duże i smaczne owoce
• Jeżyna bezkolcowa – Thornfree – jej owoce nie sa zbyt smaczne, świetnie nadają się na przetwory
• Jeżyna bezkolcowa Orkan – odmiana polska, owoce dużejednak kwaskowate, nie odporna na mróz
• Jeżyna bezkolcowa Ruczaj – odporne na mróz, owoce małe, jednak smaczne
• Jeżyna bezkolcowa Arapaho – owoce duże, przypominające stożek
• Jeżyna bezkolcowa Brzezina – najbardziej odporna na mróz

Cięcie – jak wpływa na krzak jeżyny?

Jeżyna potrzebuje odpowiedniej pielęgnacji. Jeśli chodzi o stanowisko to powinno być ono nasłonecznione, warto jest również posadzić krzew przy ścianie czy ogrodzeniu, by ochronić go nieco przed silnym wiatrem. W Polsce, gdzie temperatura zimą spada poniżej 15’C należy okrywać roślinę, ponieważ nie jest ona mrozoodporna.

Odpowiednia gleba pod jeżynę to ta o pH 6,5, gliniasta a zarazem przepuszczalna. Przed wsadzeniem krzewu do ziemi należy wyścielić dół o głębokości około 45 cm kompostem. Wiele osób sadzi kilka krzewów jednocześnie, dlatego należy wiedzieć, że odstęp między tymi roślinami powinien mieć około 3 metrów.

Bardzo ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest przycinanie jeżyny. Jest to konieczne, by krzew miał odpowiednie warunki do rozwoju. Musimy pamiętać, że cięcie jeżyn bezkolcowych jest konieczną czynnością. Polega ona na przerzedzaniu gałęzi i usuwaniu pędów, które mają wpływ na hamowanie nowych kłączy. Dzięki takiemu zabiegowi krzew jeżyny będzie miał stały dostęp do światła, również w środku.

To właśnie przycinanie jeżyn będzie mało wpływ na to jak krzew będzie owocował. Bardzo ważna jest również technika przycinania oraz pora roku. Jeśli nie będziemy wykonywali tej czynności, to roślina będzie potrzebowała stabilnych, drewnianych podpór, ponieważ jej gałęzie będą się uginały.

W jaką porę roku przycinamy krzak jeżyny?

Jeśli chodzi o jeżyny jedno lub dwuroczne, czyli jeszcze młode to cięcia należy wykonywać w marcu. Taka sama zasada obowiązuje, gdy krzak jest świeżo posadzony. Odpowiednią porą dnia jest ten słoneczny i ciepły, gdy roślina jest sucha i nie narażona na kontakt z deszczem. To właśnie w tym okresie substancje odżywcze przeprowadzane są do korzeni.

Obcinanie jeżyn należy przycinać latem, kolejnym terminem natomiast jest jesień, w czasie, gdy owoce zostaną już zebrane. Konieczne jest także zabezpieczenie krzewu przed mrozami i obłożenie jej materiałem.

Cięcie jeżyny bezkolcowej poleca na usuwaniu pędów i gałęzi, które będą hamowały wzrost krzewu. Dzięki takiemu zabiegowi stworzymy im idealne warunki do rozwoju i kwitnienia. Obcinanie jeżyn sprawia, że dostaje ona do wnętrza krzewu więcej promieni słonecznych i konieczne jest przeprowadzanie takiego zabiegu od razu po posadzeniu. Jeśli chodzi o pojawienie się owoców to następuje to dopiero w roku następnym od momentu włożenia jej do ziemi.

Jak przycinać jeżynę po posadzeniu?

Gdy już ustaliliśmy, że najlepszym okresem na sadzenie jeżyny jest miesiąc marzec, gdy przymrozki ustąpią to musimy pamiętać również o pierwszym cięciu. Cięcie jeżyny bezkolcowej należy wykonać zaraz po posadzeniu na wysokość około 30 cm nad ziemią. Taki zabieg sprawi, ze roślina nie będzie musiała odżywiać pędów, a wszystkie składniki odżywcze ulokują się w korzeniach, które szybciej i zdrowiej się rozrosną.

Cięcie jeżyny podczas i po owocowaniu

Jeżyna bezkolcowa cięcie i inne zabiegi pielęgnacyjne powinny odbywać się w dwóch terminach. Pierwszym z nich jest wiosna, gdy przymrozki już ustąpią, a owocowanie jeszcze nie nastąpiło. Drugim natomiast jest jesień, gdy owoce zostały już zebrane.

• Pierwsze cięcie jeżyny bezkolcowej należy wykonać zaraz po posadzeniu
• Drugim jest ten, w którym roślina ma już dwa lata. W momencie, gdy pędy naszego krzewu osiągają już około 3 metrów wysokości, należy wykonać przycinanie wierzchołków, dzięki temu jeżyna wypuści nowe boczne pędy, a my będziemy mieli więcej owoców.
• Podczas wiosny rok później należy skrócić pęd główny na 1,5 metra, boczne pędy natomiast do 40 cm. Taki zabieg wpłynie na powiększenie plonów w okresie jesiennym.
• Jesienią, gdy krzew jest już po zbiorach powinno usunąć się nadmiar pędów, zarówno dwuletnich jak i rocznych, by przerzedzić krzew. Taki zabieg uchroni naszą jeżynę przed rozwijaniem się chorób. Na tym etapie wycina się również odrosty, które wyrastają z korzeni.

Jak przycinać jeżynę bezkolcową?

Jak sama nazwa wskazuje, krzew ten posiada ostre kolce, którymi łatwo jest się zranić, dlatego należy używać podczas przycinania rękawic ogrodowych, które ochronią nasze dłonie. Obcinanie krzewu należy wykonywać za pomocą ostrego sekatora, które zostało wcześniej zdezynfekowane. Jeśli tego nie dopilnujemy, nasza jeżyna może zostać zakażona różnymi chorobami z innych drzew, krzewów czy roślin.

Jeżyna jest bezproblemowym krzewem bardzo często występującym w polskich ogrodach. Krzew ten nie wymaga skomplikowanych zabiegów pielęgnacyjych tylko delikatnego cięcia i zabezpieczenia na zimę. Jej owoce, zależnie od odmiany są duże, smaczne, a te kwaśniejsze idealnie nadają się na przeciery. Cięcie jeżyn kolcowych jest bardzo proste i polega na usuwaniu pędów w celu przerzedzenia rośliny, tak by miała możlwiość lepiej się rozrastać i obficie owocować

Ogrodnicy bardzo chętnie sadzą w swoich ogrodach odmianę jeżyny bezkolcowej, ponieważ nie tylko posiada ona smaczne owoce, ale przede wszystkim jest łatwa w pielęgnacji i odporna na choroby. Nie trzeba zatem poświęcać jej zbyt wiele czasu, wystarczy wykonywać podstawowe zabiegi pielęgnacyjne, by móc cieszyć się obfitymi zbiorami.

Ponieważ są to krzewy bardzo wysokie, które zaczynają uginać się pod własnym ciężarem to konieczne jest prowadzenie jeżyny bezkolcowej. Podpory powinny być z solidnego materiału, dlatego najczęściej wybiera się te drewniane. Jeśli chodzi o jej prowadzenie to wykonuje się jej tor z drutów rozciągniętych przy podporach, a krzew się do nich przywiązuje. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji tej rośliny, owoce pojawią się w drugim roku po posadzeniu.

Jeąyna bezkolcowa cięcie należy przeprowadzić je w drugim roku po posadzeniu w okresie wiosennym i jesienią. W marcu wybieramy pędy główne, które skracamy i przyczepiamy do rusztowania z drutów.

• Pędy główne – 2, 5 metra
• Pędy boczne – 30 cm

Dzięki takim cięciom roślina zostanie przez nas pobudzona do wzrostu i wpuszczania nowych pędów. Ciecie jeżyny bezkolcowej polega na usuwaniu pędów, zarówno tych rocznych jak i dwuletnich, nie należy zapominać o zabezpieczeniu go na zimę.

Gdy nasza jeżyna osiąga już wiek kilkuletni, cięcia polegają na usuwaniu martwych i starych pędów, młode natomiast należy skrócić o 1/3 długości i przywiązać do rusztowania z drutów. Po każdym cięciu rośliny konieczne jest jej zabezpieczenie specjalnymi środkami do ochrony roślin, na przykład emulsją lub funabenem..